We breken een kerk niet af maar bouwen er huizen en saamhorigheid tegenaan

Het zou duurzaam zijn, en sociaal en betaalbaar. Het werd een lange weg, een pittig verhaal van creatief organiseren, heldenmoed en doorzettingsvermogen. Jammer genoeg nog niet met een happy end.

Heleen Goddijn wil er wel over praten, en daar gaan we: het project begon in 2015, en viel samen met de oprichting van Slimme Senioren, een netwerk van ouderen die bewust om willen gaan met hun toekomst: onder andere vormden ze een “werkgroep wonen”. De groep ging zoeken naar plekken waar ze zelf, samen, een groep woningen zouden bouwen die aansloten bij hun visie op goed leven, zodat ze hun te grote huizen zouden kunnen verkopen en een nieuwe stap zetten in de “derde leeftijd”.

De eerste locatie was een buurthuis bij het park “De Verademing” in het Energiekwartier. Een uitgebreide kennismaking met betrokken partijen en mooie plannen leidde tot het verzoek om binnen 2 weken een groep van 20 mensen te vinden die bereid waren in zee te gaan met de projectontwikkelaar om een leegstaand buurthuis te verbouwen tot nieuwe, kleine woningen. De werkgroep was enthousiast en inventief, ze vonden 20 mensen die het eens konden worden. Maar de projectontwikkelaar verdween met de Noorderzon.

Een andere projectontwikkelaar werd gevonden in dezelfde buurt, voor een plek in de Zamenhofstraat. In 2016 maakte de groep een schetsontwerp met de medewerkers, en het zag er goed uit: sociaal, duurzaam en betaalbaar. Toen veranderde het beleid van de ontwikkelaar – en er waren personeelswisselingen. Volgens de nieuwe medewerkers was de schets niet rendabel en kon dat alleen opgelost worden door een gemeenschappelijke daktuin, de enig mogelijke gemeenschappelijke plek, te schrappen uit het plan. Niets collectiefs dus. Einde verhaal en weer opnieuw op zoek.

Toen kwam het Sint Jansklooster vrij, bij het Hofstad Lyceum. Op verzoek van de eigenaars, de broeders van het Heilig Hart, werd een plan ontworpen en gepresenteerd, samen met het bureau Steenvlinder, dat gespecialiseerd is in het opkopen en renoveren van panden. De broeders waren heel enthousiast over de presentatie en het leek of de afspraak rond was. De gunning van de renovatie werd echter gewonnen door een partij die een hoger bedrag had geboden voor het klooster. We konden weer opnieuw beginnen. Overigens staat het klooster nog steeds leeg…

Wijzer geworden en met een subsidie van de gemeente Den Haag heeft de groep in 2018 een adviseur aangesteld die kon helpen bij de belangenbehartiging van een stichting die erg veel onbetaald werk stak in het uitwerken van plannen en overleg met alle partijen. De groep legde haar rechten formeel vast in de Stichting Naaste Buren de Symfonie (www.wonenindesymfonie.nl). De Bethelkerk in de Mozartlaan stond te koop. Er was een bod van een projectontwikkelaar die de hele kerk af wilde breken. De buurt kwam hiertegen in opstand en kwam met plan om het kerkgebouw te behouden en als buurthuis te exploiteren. Dit bleek financieel niet haalbaar. Het alternatief was de kerk wel behouden en als buurthuis exploiteren, maar in combinatie met 10 kleine appartementen op het terrein. Dit was in lijn met het beleid van de toenmalige wethouder in den Haag, Joris Wijsmuller. Er werd een projectontwikkelaar gevonden, Joris Gribnaudie, expliciet voorstander van deze oplossing. Aan de slag dus! Op dit moment stapte de werkgroep in en sloot met de nieuwe eigenaar een overeenkomst voor het exclusieve recht van koop van de 10 à 12 te bouwen woningen. Het project kreeg te maken met vertragingen in 2020 en 2021. Tegelijk steeg in die periode de prijs van de grond en van de bouw. De oorspronkelijk te verwachten prijs per vierkante meter die de toekomstige bewoners moesten betalen schoot omhoog.

De Symfonie had inmiddels in 2022 meer dan 200 belangstellenden geïnformeerd. Maar er was geen aannemer te vinden die het betaalbaar kon bouwen; de oorspronkelijke eigenaars van de kerk (de PGG) hadden een “marktconforme” prijs gevraagd voor de grond en voor het gebouw dat al jaren leeg staat. De projectontwikkelaar aarzelde: het kon niet uit op een betaalbare manier. Op dit moment is het proces nog steeds gaand. Mogelijk wordt het project doorverkocht . Dat het alleen maar duurder wordt met de nog steeds stijgende bouwprijzen, is zuur voor Heleen en voor alle anderen die 5 jaar lang intensief meegewerkt hebben aan een transitie naar sociaal, duurzaam en betaalbaar wonen waardoor grotere huizen weer vrijkomen op de Haagse woningmarkt. We kunnen ze uitroepen tot pioniers van goed wonen in den Haag.

Heleen is uitgenodigd om mee te doen aan de mensenrechtendag van het Huis voor de Stad, over wonen. Ze zal meepraten in groep 1.